PA75NAVO was gedurende het weekend van 20 en 21 april in de ether vanuit de duinen bij Dishoek, gelegen aan Dishoek 23, 4371 NS Dishoek. De locatie Dishoek is in 1942 als onderdeel van de Atlantikwall gebouwd.
Na de Tweede Wereldoorlog kregen veel voormalige Duitse bunkers een tweede leven gedurende de Koude Oorlog, zo ook het complex Dishoek.
Samen met het complex in Zwanenburg vormde dit het Oorlogshoofdkwartier.
Door de ontwikkelingen in de Oost-West verhoudingen, trad Nederland toe tot de NAVO en nam op zich om in bondgenootschappelijk verband de onschendbaarheid van het eigen grondgebied en van het Europese vasteland te verdedigen.
Een andere overweging in het concept was het Beneluxverdrag tussen België, Nederland en Luxemburg, dat ook een verdedigings-paragraaf had. De beide politieke besluiten, het NAVO- en het Beneluxverdrag, deed de Koninklijke Marine uitkijken naar een hoofdkwartier, van waaruit de operaties geleid konden worden. En om financiële en geografische redenen viel het oog op het bunkercomplex in de Vlissingse duinen. Het financiële voordeel was, dat er al veel bruikbare bunkers stonden en geografisch lag het op een aanvaardbare plaats voor de Belgen aan hun waterweg naar Antwerpen.
Het brein achter deze planning was de toenmalige KLTZ A.J. Quanjer. De Commandant der Zeemacht in Nederland werd het commando opgedragen, met als chef-staf een officier van de Belgische zeemacht. Aan deze constructie ontleende het bunkercomplex zijn nieuwe naam: commandopost van de Admiraal Benelux, (afgekort ABNL), ter verdediging van het Belgisch-Nederlandse zeegebied. Ook v.w.b. de NAVO kreeg men het commando over het Belgisch-Nederlandse deel van Het Kanaal en de Noordzee. De benaming in dit verband was Commander Benelux sub area Channel (COMBENECHAN) en in dit verband had de commandopost de naam Maritime Headquarters Walcheren (MHQ Walcheren), dus feitelijk had het complex twee functies. In 1951 werd begonnen met het rehabiliteren van het complex en de opzet was om alleen in oorlogstijd op volle sterkte te draaien.
In vredestijd was er een kleinere staf die zorgde voor de aanwezigheid en het goed functioneren van de faciliteiten, zodat op ieder gewenst moment kon worden ‘overgestapt’. De eerste nationale oefening werd er in 1952 gehouden en de eerste oefening in Benelux-verband in 1953. Begin vijftiger jaren waren nog niet alle vaarroutes mijnenvrij en daarom werden vanuit het bunkercomplex de mijnenveeg operaties geleid. In het begin waren er nog niet zoveel bunkers in gebruik, maar door omstandigheden nam de behoefte tot meer ruimte toe. Ook de Russische inval in Hongarije en de crisis bij het Suezkanaal bijvoorbeeld, deed de behoefte aan betere en meer verbindingen toenemen, naarmate de structuur binnen de NAVO hechter werd.
In bunker AB-15, 4 km westelijker (bij Dishoek) waren de zenders en antennes al ondergebracht. Later kwam daar ook de telegraafcentrale bij, dit was het landelijk knooppunt voor het marinetelexverkeer. In 1968 werd, ook bij Dishoek, hiervoor de voormalige ziekenboeg-bunker van de Duitsers (AB-14) verbouwd.
Door de uitbreidingen namen ook de voorzieningen toe en op zeker moment kon men er 600 man onderhouden. Vanaf 1969, na de bouw van de marinekazerne te Vlissingen, werden van deze faciliteiten van het complex steeds minder gebruikgemaakt. Alleen in tijden van crisis en oefeningen draaide dat op volle toeren.
De bunkers in Zwanenburg zijn deels gesloopt en niet meer toegankelijk. De bunkers AB-14 t/m AB-19 en andere bunkers in Dishoek worden tegenwoordig beheerd door de stichting “Bunkerverhalen” (bunkerverhalen.nl) en zijn nog steeds tijdens rondleidingen te bezichtigen.
Gedurende dit weekend hebben we een stukje van het “hergebruik” tijdens de periode van het OHK toegelicht aan het publiek.
Meer informatie via onderstaande link:
https://forten.nl/activiteit/bunkercomplex-dishoek/
Omroep Zeeland was 20 april 2024 aanwezig voor een verslag in Dishoek.
Beelden van het station PA75NAVO via Facebook pagina van VRZA ZWN
Voor het persbericht van PA75NAVO in Dishoek klik hier